بذر یکی از گذارده های بسیار مهمی می باشد که نقش برجسته و تعیین کننده ای در افزایش متاع در واحد تراز را به عهده دارااست و درصورت رعایت اصول ناظر بر تولید بذر می تواند افزایش محصولی تا میزان 100% را نتیجه بخشد . دراین مطلب سعی گردیده خصوصیات یک بذر عالی و با کیفیت معرفی گردد .
بذر به بخشی از گیاهان زمینه دقت در کشاورزی و باغبانی گفته میگردد که قادر است به تکثیر و ساخت مثل آن گیاه باعث شود . در کشاورزی به هر بخش از گیاه که بتواند نسل دیگری از به عبارتی گیاه را ساخت کند بذر می گویند . بذر یک رابطهٔ زنده بین پدر و مادر و نتاج بوده و ادله حساس تکثیر گیاه از یک محیط به محفظه دیگر هست که سبب ساز دوام نسل‌ها می‌شود . از نظر بیولوژیکی بذر تخمک رسیده و بارور میباشد که قابلیت و امکان رشد و تبدیل به یک گیاه بدون نقص را دارد، ولی از نظر کشاورزی و زراعت بذر مفهوم بزرگ تری دارااست . بذر از حیث زراعت یک میوهٔ خشک و ناشکوفا است که می تواند دارای یک، دو یا این که تعدادی تخمک باشد . از بذور دارنده یک تخمک به بذر غلات، بذوری که دارنده دو تخمک میباشند به بذر هویج و طوق و بذوری که دارای چندین تخمک (پلی ژرم) به بذر چغندر قند می‌توان اشاره کرد . بذور از نظر ویژگی ها فیزیکی مانند رنگ، شکل، اندازه و مشخصات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دارای تنوع دوچندان متعددی می باشند .
بذر تولید شده از خط مش جنسی تخم گیاه است و از رویه غیر جنسی از شیوه های باززایی، ریزم، استولون، سوخ (پیاز) و… می باشد .
از نظر گیاه‌شناسی، تخم، تخمک رسیدهٔ گیاه هست .
اجزاء بذر یک بذر رسیده می بایست دارای چهار جزء باشد که این چهار قسمتی از برای حیات بذر واجب می باشند . این اجزاء دربرگیرنده پوستهٔ بذر (تستا)، جنین، مواد ذخیره‌ای و معدنی و آنزیم‌ها و هورمون‌ها میباشند .
پوستهٔ
بذر پوستهٔ بذر یا تستا پوشش حفظ کننده بذر می باشد که از پوشش‌های فرنگی تخمدان تشکیل گردیده میباشد و قسمت‌های داخلی مانند جنین را در برابر عوامل محیطی محافظت مینماید . تستا نقش مهمی در فرایند آب گیری بذر طی فرآیند جوانه زنی داراست .
جنین
که یک گیاه جنینی یا اسپوروفیت میباشد و دربرگیرنده محور جنینی، هیپوکوتیل و یک یا دو عدد لپه میباشد .
آنزیم‌ها
و هورمون‌ها در حیات و جوانه زنی بذر نقش مهمی دارا‌هستند . آنزیم‌ها منجر هضم مواد ذخیره‌ای می شوند که این مواد برای ایجاد بافت‌های تازه در طی جوانه زنی بذر مورد استعمال قرار می گیرند . هورمون‌ها هم می توانند منجر تحریک ایجاد آنزیم‌ها یا این که ایجاد وضعیت رکود یا استراحت در بذور خشک شوند که این پدیده برای بقاء گیاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار میباشد . اندازه رطوبت و سرعت فعالیت‌های متابولیکی بذر در حالت سکون حدود ۱۰ درصد یا کمتر از اندازه رطوبت و فعالیت‌های متابولیکی بافت‌های گیاهی میباشد .
مواد ذخیره‌ای تأمین کنندهٔ مواد مسئله نیاز جنین تا بازه زمانی جدا شدن و تبدیل آن به یک گیاه بی نقص فتوسنتز کننده می باشد . مواد ذخیره‌ای بذر شامل کربوهیدرات‌ها، لیپیدها، پروتئین‌ها و بقیه ترکیبات هستند که مقدار آن ها در بذور گیاهان گوناگون گوناگون هست . ادغام شیمیایی بذور پایین در دست گرفتن ژنتیک و محیط است .
کربوهیدرات‌ها
کربوهیدرات مادهٔ ذخیره‌ای مهم در بذور اکثری از گیاهان زراعی مثل غلات میباشند . کربوهیدرات‌های ذخیره‌ای دربرگیرنده نشاسته، همی سلولز، لیزاب ، پنتوزان‌ها، پکتین‌ها، و سایر کربوهیدرات‌ها می باشند .
خصوصیات بذر خوب
بذر به گزیده از گیاهان مورد توجه در کشاورزی و باغبانی گفته می‌شود که می تواند به انتشار و ایجاد مثل آن گیاه منجر شود . عدم توجه در تنظیم و خرید بذر احتمالا به فنا و یا این که قابل استعمال نبودن کل محصول تمام شود .