در سیستمهای آبیاری ، باری خالص سازی آب ، از فیلتر شنی استفاده می شود. در فیلتر شنی ، بستری از شن و ماسه ریز و نرم وجود دارد که خالص سازی آب در فیلتر شنی توسط همین شن و ماسه انجام میشود.
در عملیات خالص سازی آب توسط فیلتر شنی ، عموما فلزات سنگین ، هیدروکربنها و سایر رسوبات از آب گرفته می شود.
با استفاده از فیلتر شنی ، بدون بکار بردن مواد شیمیایی ، آب نهایی ، خالص و زلال خواهد بود.
انواع فیلتر شنی شامل فیلتر شنی حوضچه ای ، فیلتر شنی آرام ، فیلتر شنی تحت فشار می باشد که مصطلح ترین و رایج ترین فیلتر شنی مورد استفاده در کشور ما ، فیلتر شنی تحت فشار می باشد.
البته نحوده کار همه انواع فیلتر شنی به یک شکل می باشد که عبارت است از عبور آب از یک بستر حاوی شن و ماسه نرم و پس از عبور آب از این بستر ، محصول نهایی آبی زلال و خالص می باشد.
فیلتر شنی دستگاهی است که به صورت استوانه‌ای تحت فشار شامل بستری از شن دانه‌بندی شده و ماسه (شن سیلیسی و یا آنتراسیت)میباشد که داخل ستون‌ها به‌وسیله شن سیلیسی پر میشود که معمولاً یک‌لایه ذرات درشت روی نازل‌ها و سپس یک‌لایه ذرات ریز جهت جلوگیری از گرفتگی بر روی آنها ریخته میشود.
در اثر عبور آب از خلل و فرج بین ذرات شن، مواد معلق موجود در آب گیرکرده و آب تقریباً عاری از مواد معلق،حاصل میشود. البته جمع شدن ذرات معلق در خلل و فرج فیلتر شنی، که باعث افزایش افت فشار می‌گردد که اگر این افت فشار از مقدار مشخصی تجاوز نماید، باید صافی را شستشو داد.
بدنه فیلتر شنی ، بر اساس استانداردهای معتبرو از فولاد ساخته شده که دارای دو دریچه است وبه منظور جلوگیری از خوردگی، سطح های هم جاور با آب داخل مخزن دستگاه فیلتر شنی را با دو لایه رنگ اپوکسی ونیز کلیه سطح های بیرونی دستگاه فیلتر شنی که در مجاورت هوا قرار میگیرد، از رنگ روغن پوشانده میشود. فشار استاندارد در فیلتر شنی بین 7-3 اتمسفر میباشد وچنانچه فشار بیش از این میزان افزایش یابد، پدیده شیارسازی را ایجاد مینماید.
فیلتر شنی به شکل های عمودی و افقی ساخته می‌شوند. ارتفاع فیلتر شنی عمودی از 7/0 الی 5/1 متر است و قطر فیلترهای شنی حدود 5/0 تا 3 متر است . فیلتر شنی عمودی که در تمام راستای ارتفاع آنها تصفیه فیزیکی انجام میشود نسبت به فیلترهای افقی ارجحیت بیشتری دارند. در فیلتر شنی عمودی و افقی ؛در بالا و پایین دستگاه آب ورودی و آب حاصل از شستشو تقسیم و یا جمع‌آوری می‌گردد.
آب از قسمت بالایی ستون وارد میشود و پس از گذشتن بستر فیلتر شنی، شن دانه‌بندی شده با 98% خلوص و یک صفحه مشبک با 50 الی 70 عدد پستانک در هر متر مربع برای آبکشی و جهت جلوگیری از خروج ذرات شن از دستگاه فیلتر شنی تشکیل شده است، و از قسمت زیری خارج میشود.
اندازه ذرات شن که بشکل دانه‌بندی شده و طبقاتی روی صفحه مشبک قرار میگیرند براساس اندازه ذرات معلق در آب تعیین می شود. ترتیب قرارگیری اندازه این ذرات از قسمت فوقانی بستر به سمت تحتانی بستر به ترتیب درشت به ریز است.
ضخامت بستر فیلتر شنی و حذف مواد معلق باهم رابطه مستفیم دارند به گونه ایی که هرچه ضخامت بستر فیلتر شنی پبیشتر باشد، حذف مواد معلق در آن نیز افزایش خواهد داشت اما در عمل ضخامت فیلتر شنی در محدوده 150-70 سانتیمتر قرار داد. نسبت به قطر ذرات بستر دانه‌ای و فشار روی بستر، به ازای هر مترمربع از سطح بستر 20 تا 5 مترمکعب آب را در هر ساعت میشود تصفیه کرد
فیلتر شنی فقط میتوانند ذرات درشت موجود در آب را جذب کنند و و ذرات ریز و محلول در آب از آنها عبور می کنند.
به عمومی یا خصوصی بودن و ابعاد استخر نسبت به ظرفیت فیلتر شنی توجه شود.
زمانی که دو سر فیلتر شنی
با افت فشار مواجه شود و در حدود 8/0- 6/0 بار ثبت گردد، وقت آن شده است
که فیلتر از حالت سرویس خارج شود جریان آب به صورت معکوس(Back Wash) وارد
شود ، بسترها را شستشو دهد . زمان شستشو بستر فیلتر شنی به میزان کدورت آب
ورودی بستگی دارد.